Καλοκαιρινές διακοπές και παιδική μελαγχολία

Γράφει η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΠΩΝΗ*

Μετά από μια κοπιαστική χρονιά στα θρανία, οι διακοπές του καλοκαιριού αποτελούν μια ευκαιρία για τους μικρούς μαθητές να ξεκουραστούν και να διασκεδάσουν, απελευθερωμένοι από τα πρέπει και τους κανόνες της καθημερινότητας του σχολείου. Αναμένονται λοιπόν, τις περισσότερες φορές με προσμονή και ενθουσιασμό από μικρούς και μεγάλους!

Υπάρχουν όμως και παιδιά που κατακλύζονται από αισθήματα θλίψης, στεναχώριας και μιας γενικότερης δυσθυμίας με τη λήξη του σχολείου και την έναρξη των καλοκαιρινών διακοπών, γεγονός που κάνει τους γονείς να αναρωτιούνται και να ανησυχούν… Είναι μια τέτοια συμπεριφορά των παιδιών φυσιολογική;

Χρειάζεται λοιπόν να αναρωτηθεί κανείς τι είναι το καλοκαίρι και οι διακοπές για τα παιδιά… Είναι ότι και για εμάς τους μεγάλους; Σαφώς αποτελούν ευχάριστη «διακοπή» από το καθιερωμένο κοπιαστικό πρόγραμμα του χειμώνα, αλλά ταυτόχρονα συνιστούν και μια απομάκρυνση του παιδιού από αγαπημένες δραστηριότητες και αποχωρισμό για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα από τους φίλους του.

Επιπλέον, όταν τα όποια οικογενειακά βάρη, επιτρέπουν ολιγοήμερες μόνο διακοπές- καθώς οι γονείς δουλεύουν, το παιδί αναγκαστικά είτε μένει μόνο στο σπίτι είτε «παρκάρεται» σε συγγενείς, γνωστούς ή φίλους, χωρίς τις περισσότερες φορές να ερωτηθεί για το τι πραγματικά επιθυμεί…

Αυτό είναι ένα από τα πιο συχνά «λάθη» των γονέων την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών… Δεν συζητούν με το παιδί και καθορίζουν οι ίδιοι το πρόγραμμα του καλοκαιριού, με βάση τις δικές τους ανάγκες ή αυτό που θεωρούν σωστό και αναγκαίο για το παιδί τους. Έτσι συχνά το παιδί εξαναγκάζεται να «μελετάει» αντί να διαβάζει, να κάνει παρέα με παιδιά που μπορεί να μη συμπαθεί ή να μη το συμπαθούν, να περνά το καλοκαίρι του μακριά από τους γονείς σε κάποιο εξοχικό κ.ά.

Έτσι οι καλοκαιρινές διακοπές ελάχιστα αποτελούν «διακοπή» της καταπίεσης του χειμώνα… καθώς και πάλι τα περιθώρια για ελεύθερη έκφραση είναι μικρά και η δυνατότητα επιλογής παραμένει υπόθεση των μεγάλων… Αναπόφευκτα τότε το παιδί βιώνει το αίσθημα της μοναξιάς και της μελαγχολίας, χωρίς πολλές φορές να μπορεί να λεκτικοποιήσει αυτό που του συμβαίνει είτε λόγω ηλικίας είτε λόγω ιδιοσυγκρασίας…

Είναι σημαντικό λοιπόν οι γονείς:

• Να συζητούν με το παιδί για το πρόγραμμα των καλοκαιρινών διακοπών και να του δίνουν περιθώρια επιλογής. Οι επιθυμίες του παιδιού και τα ενδιαφέροντά του πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν…
• Να το προτρέπουν να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματά του, χωρίς ενοχές και χωρίς το φόβο της τιμωρίας…
• Να συμβουλεύονται έναν ειδικό όταν οι δυσκολίες του παιδιού, ξεπερνούν τη δυνατότητα και τα αποθέματα των γονέων να τις αντιμετωπίσουν...

*Κλινική ψυχολόγος